انواع عسل کوهستان

انواع عسل طبیعی کوهستان در ایران

یکی از تقسیم‌بندی‌های چندگانه‌ی مرتبط با عسل عبارت است از: عسل باغی، عسل زراعی، عسل دشتی و عسل کوهی.

 

 

در اغلب موارد، عسل باغی ضعیف‌ترین و عسل کوهی باکیفیت‌ترین عسل است. علت این امر در وهله‌ی نخست، تأثیر ارتفاع بیشتر از سطح دریا بر بهبود کیفیت عسل و در درجه‌ی دوم، پوشش گیاهی غنی‌تر کوهستان‌ها در رابطه با تولید عسل بهتر بخصوص در مورد عسل با خواص دارویی و سومین دلیل، بکرتر بودن مناطق کوهستانی ازنظر عدم وجود آلاینده‌های مختلفِ محیط‌ زیست است.

هر زنبورعسل به‌طور دقیق وظایفی را در رابطه با ایجاد محیطی سالم و کاملاً بهداشتی به‌ منظور تولید گرده، ژله‌ی رویال و عسل طبیعی برای خود و نگهداری از نوزادها و تأمین سلامتی مجموعه‌ای که در آن زیست می‌کند را بر عهده دارد که به‌طور غریزی آن‌ها را انجام می‌دهد. نخستین شرط موردنیاز برای انجام بهینه‌ی این وظایف، زندگی زنبورهای عسل در شرایطی پاکیزه و نیز بدون کوچک‌ترین استرس است.

زنبورعسل از آنچه ما می‌پنداریم بسیار حساس‌تر است، طوری که حتی سر زدن زیاد به کندوی عسل توسط زنبورداران در پایین آمدن حرارت کندو تأثیر گذاشته و باعث صرف انرژی بیشتر زنبورعسل برای تأمین گرمای موردنیاز کندو می‌شود و همین یک فعالیت اضافی موجب استرس زنبورعسل شده و در کیفیت تولید عسل او تأثیر منفی می‌گذارد!

از سوی دیگر، به هر نسبت که زنبورعسل از دخالت عوامل انسانی و نیز حضور تجهیزات صنعتی و مخابراتی مانند دکل‌های برق و مخابرات دورتر باشد همان‌قدر استرس کمتری خواهد داشت و کیفیت عسل تولیدی‌اش افزایش خواهد یافت؛ به‌ عنوان‌ مثال کافی است که فقط یک تلفن همراه را به‌طور مرتب در کنار یک کندوی زنبورعسل قرار دهید، مشاهده خواهید کرد که تولید عسل به‌ مرور در آن کندو کم و کم‌تر شده و سرانجام متوقف خواهد شد. این آزمایش بارها توسط برخی زنبورداران انجام شده است.

شرایط ایده آل زنبورعسل در مناطق کوهستانی که صعب‌العبور ترند بیشتر فراهم است و زنبورداران نقاط کوهستانی نیز نقاط بکرتری را برای تولید عسل در اختیار دارند، لذا یکی از تفاوت‌های عسل کوهستانی با عسل‌هایی که در باغات و مناطق زراعی و نزدیک به جاده‌های پر رفت‌وآمد و یا نزدیک به تراکم تجهیزات ساخت دست بشر وجود دارد؛ در کیفیت بالاتر آن است، زیرا زنبورعسلِ کوهستان، عسل خود را با استرس کمتری تولید می‌کند. به همین دلیل است که بخش بزرگی از عسل‌های درمانیِ مشهور، به عسل‌های نقاط کوهستانی و دوردست اختصاص دارند.

 

عسل باغی ضعیف‌ترین نوع عسل و عسل کوهی باکیفیت‌ترین نوع عسل هست

 

عسل طبیعی کوهستان در یک تقسیم‌بندی کلی بر دو نوع است:

    عسل طبیعی کوهستان درکندو

    عسل طبیعی کوهستان وحشی

 

هرچند که تولیدکنندگان عسل طبیعی کوهستان در کندو ادعا می‌کنند که عسل آن‌ها تفاوتی با عسل وحشی کوهستان ندارد ولی طبیعی است که این دو نوع عسل هرچند به میزان کم باهم تفاوت داشته باشند، زیرا به‌هرحال عامل انسانی در کندوها نقش دارد ولی عسل طبیعی کوهستان وحشی، به‌ دور از هرگونه دخالت انسان تولید می‌شود، لذا هم کمیاب‌تر و هم قیمت آن بسیار گران‌تر از عسل کندوهای زنبورداران است.

عسل طبیعی کوهستان مانند هر عسل طبیعی دیگری شکرک می‌زند و به‌ اصطلاح رس می‌کند ولی مدت‌ زمان شکرک زدن عسل طبیعی کوهستان به نوع گلی که عسل از آن به‌ دست‌ آمده و میزان درجه حرارت محیط بستگی خواهد داشت.

 

 

انواع عسل و خواص شگفت‌انگیز آن‌ها

عسل نوعی ماده شیرین طبیعی است که به وسیله زنبورها از شهد یا از تراوش‌های قسمت‌های زنده گیاهان و یا از پسمانده شیره آن‌ها که توسط زنبورها از قسمت‌های زنده گیاهان جمع‌آوری شده، تولید می‌گردد؛ همان‌طور که گل‌ها از لحاظ اندازه، رنگ، شکل و بو با هم تفاوت دارند، شهد و گرده‌ای آن‌ها نیز متنوع است. برای همین  انواع عسل که از شهد خاص هر گل بدست می‌آید از لحاظ ترکیبات، رنگ و بو  و حتی خواص دارویی متفاوت می‌باشند.

در بازار عسل‌هایی مختلفی موجود است که از شهد گل‌های مختلف با طعم و عطر خاص خود تولید شده‌اند. از بین انواع عسل، عسل‌های که بیش از بقیه رایج هستند و اکثر زنبوردارن آن‌ها را تولید می‌کنند به دو گروه عمده عسل تک گل و عسل چند گل(گیاه) تقسیم می‌شوند.

البته عسل ها از نظر نوع تولید به سه نوع عسل طبیعی، تغذیه ای (شکری) و عسل مصنوعی تقسیم بندی می شوند.

 

عسل طبیعی

در مورد عسل طبیعی باید این نکنه را در نظر داشته باشید که زنبوردارها در مواقع مشخصی از سال برای زمستان گذرانی و همچنین تحریک زنبورها برای تولید مثل بیشتر از تغذیه های کمکی مثل شکر و شربت های دیگر استفاده می کنند اما این تغذیه ها تبدیل به عسل نمی شوند. در واقع این تغذیه به عنوان غذا به مصرف خود زنبور می رسد و در حجره های کندو ذخیره سازی نمی شود. مصرف شکر و شربت از نظر استاندارهای بهداشتی جهانی در صنعت زنبورداری به رسمیت شناخته شده است اما مصرف شکر حد و حدود مشخصی دارد و باید توسط زنبوردار مدیریت شود تا عسل تولید شده طبیعی محسوب شود. در صورتی که در فصل بهار و تابستان و در فصل شهد آوری که شهد در طبیعیت زیاد می شود و زنبورها شروع به ذخیره شهد به عنوان عسل می کنند جریان تغذیه مصنوعی قطع شود عسل تولید شده طبیعی محسوب خواهد شد و بدون هیچ نگرانی می توانید این عسل را مصرف کنید.

 

عسل تغذیه ای یا عسل شکری

در این نوع عسل که در حال حاضر بسیاری از عسل های بازار رو به خودش اختصاص داده زنبورهای عسل توسط شربت هایی از شیرین کننده های مختلف مانند شکر به صورت مصنوعی تغذیه می شوند و زنبورها در زمان کوتاه تری اقدام به ذخیره سازی عسل می کنند. این روش یک روش مرسوم در بین بسیاری از زنبوردارهاست و به خاطر افزایش مقدار تولید عسل و کاهش زمان تولید برای بعضی زنبوردارها جذابیت اقتصادی زیادی دارد. اما یک نوع روش تقلب محسوب می شود و به هیچ عنوان توصیه به استفاده و یا خرید این نوع عسل ها نمی کنیم. در عسل های شکری معمولا قندهای مضر مثل ساکارز بسیار بالاست و فقط از طریق آزمایشگاه های تخصصی  می توان این نوع عسل را شناسایی کرد.

 

 

عسل مصنوعی

این نوع عسل که باز هم در بازار بسیار زیاد است بدون حضور زنبور در کارگاه های غیر مجاز توسط افراد سودجو ساخته می شود و توسط جوشاندن شکر و اضافه کردن اسانس های مصنوعی و طعم دهنده های شیمیایی ساخته می شود. این نوع عسل که در واقع عسل نیست و شیره مصنوعی است بسیار مضرر است و مواد سمی و گاها سرطان زا در داخل آن ها وجود دارد. یکی از نشانه های مهم این نوع عسل ها قیمت بسیار پایین آن هاست.

 

نکته مهم

پایین بودن قیمت عسل یکی از نشانه های غیرطبیعی بودن عسل است

 

عسل وحشی

عسل وحشی نوعی عسل طبیعی است که بدون دخالت زنبوردار و در طبیعت توسط زنبورهای وحشی ساخته می شود. این نوع عسل هیچ تفاوت معنی داری با عسل طبیعی ندارد ولی به خاطر باورهای غلط عمومی این عسل طرفداران زیادی دارد و به همین خاطر با قیمت هایی بسیار بالا فروخته می شود. باید دقت داشته باشید که به خاطر قیمت بالا و درخواست زیاد تقلب های زیادی هم در مورد این نوع عسل ها به وجود آمده است.

 

 

چرا عسل وحشی را توصیه نمی کنیم؟

 

 1.   عسل در اصل غذای زنبور برای فصل سرما و زمستان است و درست مانند مورچه های که در تابستان مشغول جمع آوری دانه برای فصل زمستان هستند زنبورها نیز شهد گل ها را به شکل عسل به عنوان غذای خود ذخیره می کنند. با این حال وقتی شکارچیان عسل وحشی به یک کندوی زنبوردر طبیعت برخورد می کنند معمولا کل این ذخیره غذایی را غارت می کنند و زنبورهای وحشی عملا ذخیره غذای زمستان خود را از دست می دهند و قطعا نابود خواهند شد.

 2.   معمولا این نوع عسل به شکل کندوهای آویخته از یک شاخه درخت عرضه می شود که که متاسفانه بعضی افراد سود جود با روش هایی فریبکارانه زنبورهای معمولی را مجبور به موم بافی دورشاخه های درختانی می کنند که خودشان بریده اند و در واقع این کندوها به صورت مصنوعی تهیه می شود و به عنوان عسل طبیعی و وحشی با قیمت های بالا فروخته می شود.

 

 

 

 

رنگ عسل، کدوم رنگ عسل بهتره؟

 

آیا تا به حال موقع خرید عسل به رنگ اون توجه کردین؟ یکی از فاکتورهای مهم تو خرید عسل رو بشناسین، خیلی مهمه که با رنگ عسل‌های طبیعی آشنا بشین و بدون مزه کردن فقط با دیدن رنگ عسل، طعم و خواص اون رو تشخیص بدین.

خرید عسل طبیعی و تشخیص عسل اصل، یکی از دغدغه‌هاییه که موقع خرید با اون روبه رو هستیم. برای تشخیص عسلی که می‌خریم چندین فاکتور باید بررسی بشن از جمله رنگ عسل طبیعی.

یکی از روش‌های تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی، رنگ عسله. رنگ و حتی بوی عسل، بسته به نوع گیاه و یا گلی که زنبور شهد گیری می‌کنه و همچنین شرایط محیطی و آب وهوایی متغیره. ممکنه حتی یک گل هر سال تو یک زمان و مکان دوباره شکوفه داده و شهد تولید کنه، ولی شهد اون با دفعه قبل کمی متفاوت باشه.

 

عسل طبیعی چه رنگیه؟چرا رنگ عسل‌های مختلف متفاوته؟  

عسل از شهد گل‌ها درست می‌شه. زنبورهای عسل، تو طبیعت پرواز می‌کنن و با نشستن روی گل‌های مختلف، شهد اون ها رو میمکن و بعد این شهد گل‌ها تو شکم زنبورها به عسل تبدیل می شه. تفاوت رنگ عسل‌ها هم به دلیل تفاوت گل‌هایی که زنبور شهد گیری می‌کنه. عسل ممکنه به رنگ‌های‌ سفید، زرد، نارنجی، قرمز، قهوه‌ای و رنگ کهربایی باشه، پس عسل طیف رنگی زیادی داره.

 

تو قرآن آیه 69 سوره نحل درمورد رنگ عسل صحبت شده:

"سپس از تمام ثمرات تناول کن، و راه‌هایی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده به راحتی بپیما، از درون شکم آنها نوشیدنی خاصی خارج می‏شود، به رنگ‌های مختلف، که در آن شفای مردم است در این امر نشانه روشنی است برای جمعیتی که اهل فکرند"

 

عوامل موثر تو تغییر رنگ عسل:

رنگ عسل با گذشت زمان و با در معرض حرارت قرار گرفتن هم ممکنه عوض بشه. عسلی که در دمای بالاتر نگهداری بشه، تیره‌تر می‌شه.

طعم عسل‌های تیره و روشن:

عسل رنگ روشن معمولا دارای طعمی ملایمی هستن، ولی عسل تیره و سیاه معمولا طعم قوی‌تری دارن، چون عسل تیره معمولا مالتورز، مواد معدنی، اسیدها و فلاونوئیدهای آنتی‌اکسیدان بیشتری دارن و همچنین گلوکز و فروکتوز کمتری، بنابراین شیرینی این عسل‌ها نسبتا کمتره. عسل‌های بهاره معمولا رنگ پریده هستن. عسل با رنگ روشن معمولا گلوکز نسبتا بیشتری دارن، بنابراین سریعتر متبلور می‌شن، این عسل‌ها طعمی ملایم دارن. شایع‌های غلطی تو این زمینه هست که می‌گن عسل زنبورهای مادر، تیره و غلیظه، اما عسل زنبورهای جوان یعنی بچه کندوها، روشن و رقیقه.

 

رنگ 10 نوع عسل مختلف:

عسل اقاقیا: سفید

عسل آویشن: کهربایی

عسل کتیرا: زرد روشن

عسل افرا: سرخ

عسل شبدر سرخ: قرمز

عسل گل قاصدک: زرد تیره

عسل صنوبر: تیره

عسل بهارنارنج: زرد طلایی

عسل جنگهای مازندران: مایل به سبز

عسل گندم سیاه: قهوه‌ای تیره

رنگ عسل اقاقیا زلال و شفافه: درخت اقاقیا درختی با گل‌های زیبا، که این گل‌ها سفید رنگ و خیلی معطر هستن. گل اقاقیا به خاطر شهد زیادی که داره، زنبورهای عسل رو به خودش جذب می‌کنه. درخت اقاقیا بومی امریکای شمالیه ولی تو مناطق اروپا و آسیا هم رشد می‌کنه. یکی از خواص عسل اقاقیا آرام بخش بودن اونه. رنگ عسل آویشن کهرباییه: عسل آویشن از گیاه آویشن درست شده، یکی از انواع عسل‌های تک گله هست. عسل آویشن مثل گیاه آویشن دارای عطر و طعم خاصیه و رنگ اون کهربایی، عسل یونانی، یا آویشن وحشی که تو مناطق مرتفع رشد می‌کنه، بیشتر آن از گونه وحشی آویشن ساخته می‌شه و رنگ کهربایی تیره‌تری داره. عسل آویشن برای رفع سرفه خیلی مفیده.

دو مدل عسل داریم عسل تگ گیاه، که از یک نوع گل شهد گیری شده و عسل چند گیاه "چهل گیاه" که از چند نوع گل، زنبورعسل شهد گیری کرده. مثلا:

عسل تک گیاه: وقتی تو کوهستانی بیشترین گیاهی که می بینین بوته گونه، پس عسلی که تو این کوهستان تولید می شه، عسل گون هست. ممکنه گیاه‌های دیگر هم وجود داشته باشن اما بوته گون از همه بیشتره و رنگ عسل هم مایل به زرد کم رنگه. عسل چند گیاه: اگر تو یک منطقه سه نوع گیاه آویشن و سماق و گون وجود داشته باشه و هر گیاه حدود یک چهارم درصد پوشش گیاهی منطقه رو تشکیل بده، رنگ عسل تولید شده مخلوطی از سه رنگه و عسل تولید شده، عسل چهل گیاه و رنگ عسل مایل به قهوه‌ایه.
سلیقه افراد تو انتخاب رنگ تیره یا روشن عسل معمولا به محل زندگی بستگی داره، بیشتر مردم آمریکا عسل‌های کمرنگ رو ترجیح می‌دن، اروپایی‌ها هم بیشتر به عسل‌های با رنگ تیره‌تر تمایل دارن. عسل طبیعی هر منطقه‌ای رنگی  متفاوت داره، عسل طبیعی با هر رنگی دارای خواص زیادیه و برای ما مفیده. 

خواص عسل اسطوخودوس طبیعی 

 

دانستنی هایی از زهر زنبور عسل !